Tháp Chăm Po Klong Garai rộn ràng ngày lễ hội Katê

Ngày 14/10/2023, theo Chăm lich là ngày đầu tiên của tháng 7. Tất cả các khu vực đền tháp Chăm của tỉnh Ninh Thuận đều tổ chức lễ rước y trang từ các làng lên đền tháp để làm lễ. Ninh Thuận có 3 khu vực đền tháp được người Chăm theo đạo Bàlamôn thờ cúng hàng năm, trong đó tháp Po Klong Garai (Phường Đô Vinh, TP Phan Rang – Tháp Chàm) được coi là có lợi thế địa lý và đây còn được xem là một trong những cụm tháp đẹp và hùng vĩ nhất trong hệ thống tháp Chăm trên cả nước, một công trình tuyệt tác của người Chăm xưa để lại… nên trong ngày KaTê tháp Po Klong Garai chính là nơi thu hút khách du lịch và cộng đồng Chăm tới làm lễ và thăm viếng đông nhất.

Các vị chức sắc và bà con theo đạo Bàlamôn rước y trang từ làng Phước Đồng xã Phước Hậu lên tháp Po Klong Garai.

Về dự lễ hội Katê tại tháp Po Klong Garai năm nay có đồng chí Trần Thị Minh Thu – Trưởng phòng tín ngưỡng và tôn giáo khác, Ban Tôn giáo Chính phủ - Bộ Nội vụ; Về phía tỉnh có đồng chí Trần Minh Lực – Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND, lãnh đạo Sở Nội vụ, Sở VHTT & TT; đoàn lãnh đạo huyện Ninh Phước có đồng chí Nguyễn Xuân Hùng – Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện; đồng chí Phạm Văn Thể – Chủ tịch Hội Nông dân huyện, đồng chí Phan Đình Báu – Bí thư Huyện Đoàn.

Đại biểu trung ương và địa phương tới dự lễ Katê tại tháp Po Klong Garai

Lễ hội Katê trên Tháp được bắt đầu với nghi thức rước y trang từ dưới làng Phước Đồng xã Phước Hậu lên Tháp Pô Klong Garai. Trong tiếng trống Ginăng, kèn Saranai, các vị chức sắc Bà la môn và người dân làng khiêng kiệu rước y trang vua lên làm lễ. Sau điệu múa “Dâng hoa tháp cổ” của các thiếu nữ Chăm và màn hòa tấu mã la của đồng bào Raglei, Cả sư Đổng Bạ trụ trì Tháp, lãnh đạo tỉnh, huyện phát biểu khai mạc chào mừng tặng quà… Trước sự chứng kiến của hàng ngàn người nô nức về bên ngôi tháp cổ kính, các chức sắc tôn giáo Bàlamôn thực hiện nghi lễ mở cửa tháp, tắm tượng thần, mặc y phục cho tượng thần, té nước lên tượng Siva…

Đồng chí Trần Thị Minh Thu – Trưởng phòng tín ngưỡng và tôn giáo khác, Ban Tôn giáo Chính phủ tặng quà cho Cả sư Đổng Bạ trụ trì tháp.

Đồng chí Trần Minh Lực – Ủy viên BTV tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh tặng quà Katê cho Cả sư Đổng Bạ tại tại Tháp Po Klong Garai.

Đoàn lãnh đạo Huyện ủy Ninh Phước chúc mừng và tặng quà nhân dịp lễ hội Katê.

Trong khi các vị chức sắc làm lễ bên trong Tháp, các gia đình không chỉ Chăm Bàlamôn mà nhiều gia đình Chăm theo Hồi giáo Bàni, cũng tổ chức bày lễ quanh Tháp, thành kính tạ ơn trời đất, thần linh, các bậc tiền nhân đã có công với quê hương, dạy dân đắp đập dẫn thủy nhập điền, trồng trọt, dệt vải... cầu mong ấm no, thanh bình đến cho muôn nhà.

Không chỉ các gia đình Chăm Bàlamôn mà nhiều gia đình Chăm theo Hồi giáo Bàni, cũng về đây thành kính tổ chức bày lễ quanh Tháp.

Sau phần lễ, dưới chân tháp các nghệ nhân và thanh niên Chăm biểu diễn các tiết mục ca múa nhạc truyền thống, tạo không khí vui tươi trong ngày hội lớn, thu hút rất đông người dân địa phương và du khách trong và ngoài nước đến tham quan, chiêm ngưỡng, tìm hiểu văn hóa bản địa độc đáo của đồng bào Chăm Ninh Thuận.

Biểu diễn nghệ thuật dưới chân tháp cổ.

Cùng với tháp Po Klong Garai, lễ hội Katê sáng nay còn được tổ chức ở tháp Porome và đền Po Inư Nưgar (huyện Ninh Phước). Sau buổi lễ hôm nay, các địa phương có đông đồng bào Chăm Bàlamôn sinh sống, sẽ tổ chức các nghi lễ cúng ở làng và tại tộc họ, gia đình. Phần hội cũng sẽ được tổ chức mang tính gắn kết cộng đồng như: thi dệt thổ cẩm, làm gốm, thi đội nước, kéo co, đẩy gậy, thi trang phục Chăm… cùng các chương trình văn nghệ, giao lưu bóng đá, bóng chuyền, thưởng thức văn hóa ẩm thực dân gian.

Hàng ngàn du khách và bà con từ các làng Chăm đổ về tham dự lễ hội tại tháp Po Klong Garai

Ở Ninh Thuận có thể thấy, lễ hội dân gian của người Chăm, kết hợp với công trình kiến trúc cổ như tháp Po Klong Garai, Porome… đã mang lại sự đa dạng, phong phú và đặc sắc, là một nguồn lực quan trọng cho phát triển du lịch ở địa phương. Bà Phạm Thị Thanh Hường, Phó giám đốc Sở VHTT và DL tỉnh Ninh Thuận cho biết: Qua các hoạt động lễ hội Katê, tỉnh Ninh Thuận đang tích cực quảng bá nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Chăm để có thể kết hợp phát triển du lịch của địa phương cùng với những sản phẩm du lịch khác. Chỉ tính trong 9 tháng đầu năm nay số du khách trong và ngoài nước tới Ninh Thuận ước đạt 2.7 triệu lượt (tăng 21,7% so cùng kỳ). Hiện nay Sở đang tham mưu Đề án nâng cấp Lễ hội Katê của đồng bào người Chăm theo đạo Bàlamôn trở thành lễ hội cấp tỉnh./.

 

Cụm tháp Po Klong Garai hiện có 3 ngôi tháp gồm: tháp chính, tháp lửa và tháp cổng được xây dựng vào cuối thể kỉ 13, đầu thế kỉ 14. Trong đó chỉ có tháp chính là nơi thờ tự vị vua Po Klong Garai.

Tháp Po Klong Garai hàng năm vẫn tổ chức 4 lễ hội, tiêu biểu nhất là lễ hội Katê. Trải qua những biến cố lịch sử và sự tàn phá của thời gian, tháp Po Klong Garai vẫn lưu giữ nguyên vẹn hiện vật và giá trị truyền thống trong văn hóa Chăm. Cụm tháp đã được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích Di tích Quốc gia và đến năm 2016 được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt.

Năm 2015, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tỉnh Ninh Thuận đã gửi hồ sơ và tờ trình tới Bộ VH,TT&DL, Ủy ban UNESCO Việt Nam đề nghị UNESCO xét, công nhận quần thể tháp Chăm tại Ninh Thuận là di sản thế giới và lễ hội Katê của người Chăm tại Ninh Thuận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại./.

 

Một số hình ảnh tại Tháp Po Klong Garai ngày lễ hội Katê.

Trần Thanh Sơn