Năm 1975, khi ấy gia đình chúng tôi còn ở thành phố Nam Định. Buổi trưa, Đài tiếng nói Việt Nam thông báo "9 giờ 30 phút sáng nay, cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam tung bay trên nóc Tòa Hành chính - cơ quan đầu não ngụy quyền tỉnh Ninh Thuận. Nhân dân thị xã Phan Rang và các địa phương nổi dậy phối hợp với Quân giải phóng đập tan bộ máy kìm kẹp của địch, giành quyền làm chủ. Tỉnh Ninh Thuận hoàn toàn giải phóng".
Nhớ lại khi cuối tháng 3, đầu tháng 4, các tỉnh Cao Nguyên và Nam Trung Bộ lần lượt được giải phóng. Thế quân ta như chẻ tre, từ Ban Mê Thuột, Thừa Thiên - Huế chạy gần hết dải miền Trung lần lượt giải phóng, chế độ bù nhìn Việt Nam cộng hoà sụp đổ... Tấm bản đồ hành chính treo trên tường nhà, các tỉnh lần lượt được ghi ngày giải phóng... 29/3 Khánh Hòa, 1/4 Lâm Đồng... ngỡ tưởng Ninh Thuận giải phóng trong ngày một, ngày hai... Vậy mà, thời gian trôi đi 5 ngày, 10 ngày... Tôi nhớ hàng ngày Ba tôi gần như ngủ không đủ giấc, ăn không đúng bữa. Mấy chú cô trong Hội đồng hương Khu 6 bao gồm Khánh Hòa, Lâm Đồng và Ninh, Bình Thuận, hầu như ngày nào cũng đến cơ quan "điểm danh" xong là tụ tập ở nhà nhau, mở nghe cả đài nước ngoài, uống trà và bàn chuyện thế sự. Thời ấy không có điện thoại cá nhân, chỉ di chuyển bằng xe đạp thôi, chẳng hiểu vì sao các vị liên hệ được với nhau nhanh thế. Đã có những suy nghĩ bi quan, hay là chúng ta chỉ có thể giải phóng đến đây thôi...
Bởi thế khi nghe tin giải phóng Ninh Thuận, những người tập kết như Ba tôi vui lắm. Ông xa quê từ 1954, tính ra cũng 21 năm đằng đẵng rồi. 21 năm không tin tức người thân, nên viễn cảnh được về quê đoàn tụ với gia đình, họ hàng trong một ngày thật gần, với ông hẳn là niềm vui khôn siết. Sau này khi lớn lên tôi mới cảm nhận và thấu hiểu nỗi lòng Ba tôi lúc ấy.
Khi ấy Ba tôi công tác tại Ty Thương binh - xã hội tỉnh Nam Hà (cũ). Ông đi làm buổi trưa không thấy về. Chiều tối, nhiều người hàng xóm lối phố tới nhà chúc mừng. Ba tôi đạp xe đi từ lúc trưa, tối mịt được chú Ngô Đình Doong quê Phan Thiết chở về. Ngày thường không bao giờ uống bia rượu, ấy vậy mà hôm đó say đi không vững. Có chú gần nhà nói, thấy cả chục ông "miền đù" (tiếng lóng chỉ những người tập kết) vào bao luôn quán hàng ở trên phố để mở tiệc. Mẹ tôi làm con gà để chờ ba tôi về liên hoan, cuối cùng bà phải dọn cho mấy chị em tôi ăn hết.
Sau đó mấy ngày, Ba tôi cùng mấy chú đồng hương, đạp xe gần 100 km từ thành phố Nam Định lên Hà Nội, mọi người tới Ban thống nhất Trung ương để xin chuyển công tác về quê.
Mơ ước được về quê trở thành hiện thực hơn khi buổi trưa ngày 30 tháng 04, Sài Gòn được giải phóng. Ba tôi hàng đêm mở nhật ký ra ghi chép và đọc lại những gì mà suốt hơn 20 năm qua ông đã ghi. Hình như ông muốn tự mình tái hiện lại những kỷ niệm về gia đình, đồng đội, những địa danh tên làng, tên xóm mà lâu rồi không được gọi tên.
Niềm vui quê hương giải phóng cùng niềm vui chung đất nước thống nhất, không chỉ là sự kiện riêng của gia đình nào. Đầu tháng 7/1975 Ba đưa tôi về thăm quê, xe dừng ở Quảng Trị, Vĩ tuyến 17 nơi có cây cầu Hiền Lương nửa sơn xanh, nửa màu vàng, trước ngày 30/4/1975 là biểu tượng buồn của sự chia cắt đất nước; ông và nhiều người trong đoàn cán bộ miền Nam tập kết, rưng rưng nước mắt... Tôi chợt hiểu, chiến tranh không chỉ là khúc tráng ca mà chiến tranh có những hiện thực đau buồn, nỗi nhớ xa quê vời vợi, mà nếu ai đó trải qua không thể nào quên được.
16/4 rồi 30/4 năm ấy như là dấu mốc của hòa bình, của chiến thắng và sự trở về sum họp. Cho đến mãi sau này, những người trong gia đình tôi, mỗi khi ngẫm lại vẫn thấy hòa bình như là giấc mơ có thật